هفت هزار سال تاریخ لامرد و مهر/ رکن آباد از اولین روستاهای لامرد
روستاهای اولیه دوره پیش از تاریخ به ویژه در محوطه های هرج، رُکن آباد و خشت در کتاب تاریخ هفت هزار ساله کتاب پژوهش های باستانشناسی کرانه های خلیج فارس،
شهرستان های لامرد و مهر فارس توسط انتشارات دانشگاه هنر شیراز و انتشارات سبحان نور تهران منتشر شد.این کتاب که حاصل ۱۵ سال کار پژوهشی کتابخانه ای میدانی تیم های باستانشناسی از دانشگاه های تهران، بولونیا، کمبریج و موزه بریتانیا به سرپرستی و نویسندگی دکتر علیرضا عسکری چاوردی است شامل پژوهش های باستان شناسی و تاریخی در دو شهرستان لامرد و مهر و مناطق همجوار است. این اثر علمی ترین پژوهشی است که به روشی کاملاً آکادمیک در رابطه با تاریخ لامرد و مهر به استناد پژوهش های باستان شناسی به چاپ رسیده است.
مطالب این کتاب حاصل توصیف، تحلیل و مطالعات میدانی دهها اثر باستانی با کارکردهای مختلف است که در روند تاریخی از هزاره پنجم پیش از میلاد تا سده های معاصر را شامل می شود. در بخش نخست کتاب، روستاهای اولیه دوره پیش از تاریخ به ویژه در ارتباط با محوطه های هرج، رُکن آباد و خشت و... چگونگی پیدایش جوامع اولیه انسانی در منطقه مورد بحث قرار می گیرد. در بخش های دیگر کتاب، چشم انداز استقرارها در ارتباط با دوره های هخامنشی، اشکانی و ساسانی با اتکاء به یافته های باستان شناسی در بخش قلعه ها، نیایشگاههای مذهبی، آداب تدفین، و یافته های سفالی به ویژه آثار مکشوفه از محوطه تُمب بُت مورد ارزیابی واقع می شود. روند شناخت تحولات دوره های تاریخی منطقه در دوره اسلامی به استناد تاریخ مکتوب سنگ مزارهای مکشوفه از این مناطق تجزیه و تفسیر می شود به ویژه اینکه در سر تاسر دوره های اسلامی میراثی بزرگ از دوره پیش از اسلام در این منطقه بجای مانده که بهترین شیوه ها و نظام های آبیاری طی دوره اسلامی در منطقه گسترش یافته است. سازه های آبی که امروزه هم می توان با اتکاء به آنها نیازهای معیشتی و کشاورزی ساکنان این مناطق را مرتفع نمود. در بخش آخر کتاب، تحلیلی کلی با اتکاء به همین منابع زیستی از کیفیت و کمیّت جمعیت، جابجائی سکونتگاهها و دلایل توسعه و یا تغییرات زیستی مطرح شده است.
این کتاب در ۴۵۰ صفحه و با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه به صورت مشترک توسط انتشارات دانشگاه هنر شیراز و انتشارات سبحان نور تهران با قیمت هفتاد هزار تومان روانه بازار کتاب شده است.
دکتر علیرضا عسکری چاوردی نویسنده کتاب از باستان شناسان شهیر ایران است که هم اکنون رییس دانشگاه هنر شیراز و استاد مدعو گروه باستانشناسی دانشگاه بولونیا ایتالیا است. کتابشناسی نوروز این نویسنده به مناسبت سال گفتگوی تمدن ها به زبان انگلیسی نیز منتشر شده است. کتابنامه باستانشناسی فارس اثر دیگر ایشان است. از دیگر افتخارات این نویسنده لامردی می توان به معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کشور( دولت نهم)، پژوهشگر برتر استان فارس ۱۳۸۳، پژوهشگر برتر سازمان میراث فرهنگی ۱۳۸۶، پژوهشگر برتر استان فارس ۱۳۸۳، عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی از 1383 تا1387
پیام نویسنده کتاب به مناسبت چاپ کتاب به مردم شهرستان های لامرد و مهر:
هم وطن:
مطالب این کتاب نه از مطالعه صدها سند بجای مانده از دوره های گذشته فراهم شده، بلکه این شکوه تاریخی از مطالعه و بررسی آثار، اتلال، تپه ها و مکان های ویرانه و خاموش فراهم شده است. بنابراین، آثار باستانی بجای مانده از گذشته می تواند شکوه تاریخ را به ما نشان دهند، در صورتی که به روش های علمی مورد تحقیق و پژوهش قرار گیرند. پس، از تخریب، غارت، جابجائی و به یغما بردن میراث گذشته بپرهیزیم و تا زمان انجام مطالعات علمی در حفاظت فیزیکی و حراست از آثار باستانی تلاش کنیم.
در این مرحله از رشد علمی کشور، به لطف پروردگار متعال این توفیق حاصل شده است تا بدانیم شهرستان های مُهر و لامِرد چگونه تاریخ پرباری دارند، لذا شایسته است این تاریخ گرانقدر را به امانت به نسل های آینده بسپاریم تا در آینده، آن عزیزان بتوانند به بهترین روش های علمی از تمام شیوه های زیستی، اقتصادی، معیشتی و مشکلات گذشته اگاهی پیدا کنند و اطلاعات خود را در مدیریت منابع این نوع مناطق بکار گیرند. ما وظیفه داریم، این امانت الهی، این میراث نیاکان را به نسل های آینده انتقال دهیم. پس، در هر گوشه ای از خاک این منطقه اگر سنگ مزاری، تل خاکی حاصل ویرانه اثر باستانی، آب انباری کهن، تکه ای سفال و کوزه شکسته ای هر چند ناچیز می بینید، سند آن را بنویسید و در خاطر نگه دارید و مراقب آن اثر باشید. مدیران عزیز دستگاههای اجرائی در برنامه ریزی های منطقه ای این آثار را در خاطر داشته و عملیات های عمرانی جدید را به گونه ای مدیریت کنند که آثار قدیمی این مناطق تخریب نشود. زیرا، نسل های آینده باید بدانند زمین های کشاورزی، خاک و آب این مناطق در تاریخ هفت هزار ساله چگونه مدیریت می شده است، موضوع هائی که دانش آینده به آن بیشتر پاسخ خواهد گفت.
پس این اصالت تاریخی و این پشتوانه اصیل را برای فرزندانمان نگاه داریم و به خاطر منافع شخصی تاریخ همگان را از بین نبریم. در قانون اساسی و قوانین میراث فرهنگی کشور راهکارهای مختلفی وجود دارد، برای اینکه حتی اگر محوطه ای باستانی در ملک شخصی افراد وجود داشت، چگونه شخص هم تاریخ را حفظ کند و هم متضرر ضرر نشود. بنابراین، در تمام موارد اطلاع به اداره میراث فرهنگی شهرستان های لامِرد و مُهر، شورای های محلی شهر و روستا، دهیارها، بخشدار ها و انجمن های میراث فرهنگی می تواند پشتوانه ما در نگه داری تاریخ وطن عزیزمان باشد.
امروز، به پشتوانه هفت هزار سال تاریخ و تمدن در منطقه لامِرد و مُهر مفتخریم که می توانیم آینده ای بسیار بهتر برای مدیریت منابع این منطقه پیش رو داشته باشیم. پس هم وطن، برای آبادانی گوشه ای از خاک ایران زمین همراه باش.
